کد مطلب:33968 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:146

انگیزه ی تالیف











شریف رضی در مقدمه ای كه بر گردآوری بی نظیر خویش از سخنان امیرمومنان علی علیه السلام آورده، انگیزه جمع آوری و تالیف خود را چنین بیان كرده است:

«در آغاز جوانی و طراوت زندگانی به تالیف كتابی در خصایص و ویژگیهای ائمه (ع)

[صفحه 146]

دست زدم كه مشتمل بر خبرهای جالب و سخنان برجسته ی آنان بود. انگیزه ی این عمل را در آغاز آن كتاب یادآور شده ام و آن را آغاز سخن قرار داده ام.[1] پس از گردآوری خصایص امیرمومنان (ع) موانع ایام و گرفتاریهای روزگار مرا از تمام كردن باقی كتاب بازداشت. آن كتاب را به بابها و فصلهایی مختلف تقسیم كرده بودم و در پایان آن فصلی بود كه سخنان كوتاه امام (ع) در زمینه ی مواعظ و حكم و امثال و آداب نقل شده از او را- بجز خطبه های بلند و نامه های مفصل- در آن فصل آورده بودم. گروهی از دوستان، این فصل را پسندیدند و از نكات بی نظیر آن دچار شگفتی شدند از من خواستند كتابی تالیف كنم كه سخنان برگزیده ی امام در همه یرشته ها و شاخه های گفتارش، از خطبه های آن حضرت گرفته تا نامه ها و مواعظ و ادبش را دربر داشته باشد، زیرا می دانستند این كتاب، دربر دارنده ی شگفتیهای بلاغت و نمونه های ارزنده فصاحت و گوهرهای ادبیات عربی و نكات درخشان از سخنان دینی و دنیوی خواهد بود كه در هیچ كتابی جمع آوری نشده و در هیچ نوشته ای تمام جوانب آن گردآوری نگشته است، زیرا تنها امیرمومنان (ع) است كه سرچشمه و ابشخور فصاحت و منشا و آفریدگار بلاغت است، گوهرهای نفهته اش به وسیله یاو آشكار گردیده و آیین و آدابش از او گرفته شده است. تمام خطبا و سخنرانان به او اقتدا كرده و همه ی واعظان بلیغ از سخن او استمداد جسته اند. با وجود این، او همیشه پیشرو است و آنان دنباله رو، او مقدم است و انان موخر، زیرا سخنان آن حضرت رنگ علم الهی و عطر سخنان پیامبر را به همراه دارد.

از این رو خواسته ی آنان را اجابت كردم و این كار بزرگ را آغاز نمودم، در حالی كه یقین داشتم سود و نفع معنوی آن بسیار است و بزودی همه جا را تحت سیطره ی خود قرار خواهد داد و اجر آن ذخیره ی آخرت خواهد بود و بدین وسیله خواستم علاوه بر فضایل بی شمار دیگر، بزرگی قدر و شخصیت امیرمومنان (ع) را در فضیلت سخنوری نیز آشكار سازم، زیرا او تنها فردی است كه از میان تمام گذشتگان كه سخنی از ایشان به جا مانده، به آخرین مرحله ی فصاحت و بلاغت رسیده است.

اما سخنان آن حضرت اقیانوسی است بی كرانه و انبوه گوهرهایی است كه هرگز درخشش آن كاستی نگیرد.»[2].

[صفحه 147]


صفحه 146، 147.








    1. ر. ك: ابوالحسن محمد بن الحسین الموسی (الشریف الرضی) خصائص امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع)، منشورات الرضی، قم، 1363 ش. صص 4 -1.
    2. مقدمه نهج البلاغه، صص 34 -33.